Trong thực tiễn đời sống, việc mất Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) là sự việc không hiếm gặp, đặc biệt đối với các trường hợp chủ sử dụng đất là người cao tuổi, người có vấn đề về tâm thần hoặc bệnh lý nghiêm trọng dẫn đến bị mất năng lực hành vi dân sự. Khi đó, việc thực hiện các thủ tục pháp lý để cấp lại sổ đỏ không chỉ đòi hỏi hiểu biết chuyên môn mà còn phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định pháp luật. Dưới đây, Luật Dương Gia chia sẻ các thông tin, cung cấp dịch vụ pháp lý có liên quan đến thủ tục cấp lại sổ đỏ cho người bị mất năng lực hành vi dân sự.
CÔNG TY LUẬT TNHH DƯƠNG GIA - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG
Địa chỉ: 141 Diệp Minh Châu, phường Hòa Xuân, thành phố Đà Nẵng
Điện thoại: 0931548999; 02367300899
1. Khái niệm mất năng lực hành vi dân sự
Căn cứ điều 22, điều 23 Bộ luật dân sự 2015 quy định về mất năng lực hành vi dân sự, cụ thể:
“1. Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.
Khi không còn căn cứ tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự thì theo yêu cầu của chính người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.
2.Giao dịch dân sự của người mất năng lực hành vi dân sự phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện.”
Như vậy, người bị Tòa án tuyên mất năng lực hành vi dân sự không bị mất quyền sở hữu tài sản. Nếu họ là người đứng tên Sổ đỏ, quyền sử dụng đất vẫn được pháp luật bảo hộ.
Do đó, họ không thể tự mình thực hiện giao dịch dân sự. Thay vào đó, họ cần có người đại diện theo pháp luật (giám hộ) thực hiện các giao dịch dân sự liên quan.
2. Người đại diện thực hiện thủ tục cấp lại Sổ đỏ
Người giám hộ (thường là vợ/chồng, con, cha mẹ, hoặc người được Tòa án chỉ định) có quyền đại diện để làm thủ tục cấp lại.
Theo Điều 58 BLDS 2015 quy định về quyền của người giám hộ, cụ thể:
Điều 58. Quyền của người giám hộ
Người giám hộ của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự có các quyền sau đây:
a) Sử dụng tài sản của người được giám hộ để chăm sóc, chi dùng cho những nhu cầu thiết yếu của người được giám hộ;
b) Được thanh toán các chi phí hợp lý cho việc quản lý tài sản của người được giám hộ;
c) Đại diện cho người được giám hộ trong việc xác lập, thực hiện giao dịch dân sự và thực hiện các quyền khác theo quy định của pháp luật nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.
Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi có quyền theo quyết định của Tòa án trong số các quyền quy định tại khoản 1 Điều này
Do đó, người giám hộ có quyền đại diện cho người được giám hộ trong việc xác lập, thực hiện giao dịch dân sự nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.
3. Thủ tục cấp lại Sổ đỏ khi người đứng tên mất năng lực hành vi dân sự
3.1. Chuẩn bị hồ sơ
Hồ sơ đề nghị cấp lại Sổ đỏ gồm:
Đơn đề nghị cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (theo mẫu).
Giấy tờ nhân thân của người giám hộ.
Quyết định của Tòa án tuyên bố người mất năng lực hành vi dân sự và chỉ định giám hộ.
Tờ khai mất Giấy chứng nhận (có xác nhận của UBND cấp xã nơi mất).
Trích lục bản đồ địa chính hoặc hồ sơ địa chính liên quan.
3.2. Nộp hồ sơ
Người giám hộ nộp hồ sơ tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất.
Nếu hồ sơ đầy đủ, hợp lệ sẽ được tiếp nhận; nếu thiếu, cơ quan tiếp nhận sẽ hướng dẫn bổ sung.
Văn phòng đăng ký đất đai kiểm tra tình trạng thửa đất (có tranh chấp, thế chấp, chuyển nhượng không).
Nếu hợp lệ, tiến hành hủy Sổ đỏ cũ và cấp lại Sổ đỏ mới đứng tên người mất năng lực hành vi dân sự (do người giám hộ đại diện nhận).
4. Vì sao cần Luật sư khi làm thủ tục cấp lại sổ đỏ cho người mất năng lực hành vi dân sự?
Thủ tục cấp lại sổ đỏ không chỉ là hoạt động hành chính đơn thuần mà còn liên quan trực tiếp đến quyền sở hữu và quyền lợi tài sản của người mất năng lực hành vi dân sự. Một bộ hồ sơ đầy đủ, hợp pháp chính là “chìa khóa” để đảm bảo tài sản được bảo vệ đúng quy định và tránh những rủi ro, tranh chấp không đáng có.
Thực tế cho thấy, nếu việc nộp hồ sơ hoặc xác định tư cách đại diện không đúng pháp luật, quá trình xin cấp lại sổ đỏ có thể bị từ chối hoặc kéo dài, thậm chí dẫn đến việc phát sinh mâu thuẫn trong gia đình hoặc giữa các bên liên quan. Chính vì vậy, sự hỗ trợ từ Luật sư là cần thiết để mọi thủ tục được tiến hành minh bạch, nhanh chóng và đúng pháp luật.
Dưới đây là những lý do bạn nên cân nhắc sử dụng dịch vụ của Luật sư trong trường hợp này:
Thứ nhất, đảm bảo đúng quy định pháp luật
Người mất năng lực hành vi dân sự không thể tự mình thực hiện thủ tục, việc xin cấp lại sổ đỏ phải thông qua người đại diện theo pháp luật (người giám hộ). Luật sư sẽ hướng dẫn hồ sơ, giấy tờ cần thiết (quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự của Tòa án, giấy tờ chứng minh tư cách giám hộ, đơn đề nghị cấp lại sổ đỏ…) để đảm bảo hợp lệ ngay từ đầu.
Thứ hai, tránh rủi ro về quyền lợi tài sản
Luật sư giúp kiểm tra, rà soát tính pháp lý để bảo vệ quyền lợi của người mất năng lực hành vi dân sự, tránh bị lợi dụng hoặc xâm phạm quyền sở hữu tài sản. Tránh việc nộp hồ sơ không đúng quy định, bị từ chối cấp lại.
Trong nhiều trường hợp, việc cấp lại sổ đỏ có thể gặp vướng mắc do đất đang tranh chấp, thông tin không trùng khớp, hoặc có nhiều người thừa kế liên quan. Luật sư sẽ tư vấn giải pháp xử lý phù hợp, thậm chí tham gia bảo vệ quyền lợi cho người mất năng lực hành vi dân sự tại Tòa án nếu cần.
Thứ ba, đại diện và hỗ trợ làm việc với cơ quan nhà nước
Luật sư có thể thay mặt hoặc cùng với người giám hộ làm việc với Văn phòng đăng ký đất đai, UBND, cơ quan tư pháp để nộp hồ sơ, giải trình khi có vướng mắc. Điều này giúp tiết kiệm thời gian, công sức và tránh sai sót thủ tục hành chính.
Người mất năng lực hành vi dân sự vẫn có thể được cấp lại Sổ đỏ khi bị mất, nhưng thủ tục sẽ do người giám hộ hợp pháp đại diện thực hiện. Việc chuẩn bị hồ sơ đúng quy định và theo sát tiến trình niêm yết, kiểm tra hồ sơ là yếu tố then chốt để được cấp lại theo quy định.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về nội dung trên hoặc những vấn đề pháp lý khác hãy liên hệ Luật Dương Gia để được tư vấn, hỗ trợ tốt nhất.
