Khi công chức bị tai nạn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, một trong những câu hỏi thường được đặt ra là: khoản phụ cấp công vụ có được tính vào tiền lương làm căn cứ bồi thường tai nạn lao động không?
Đây là vấn đề pháp lý cần được phân tích kỹ dựa trên hệ thống các quy định về tiền lương, chế độ phụ cấp và pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động.
Câu hỏi thực tế như sau “Tôi là công chức được hưởng phụ cấp công vụ 25%. Vừa qua, tôi bị tai nạn lao động trong quá trình công tác. Tôi được biết pháp luật quy định người lao động được bồi thường tai nạn lao động trên cơ sở tiền lương hàng tháng. Tuy nhiên, tôi băn khoăn: phụ cấp công vụ mà tôi đang được hưởng có được tính vào lương tháng để làm căn cứ bồi thường không?”
Để trả lời rõ ràng câu hỏi này, cần đối chiếu đồng bộ các quy định của Bộ luật Lao động, Luật An toàn, vệ sinh lao động, Luật Bảo hiểm xã hội và các văn bản hướng dẫn áp dụng cho từng nhóm đối tượng – đặc biệt là công chức.
1. Quy định về tiền lương và phụ cấp đối với người lao động ký kết hợp HĐLĐ theo Bộ luật Lao động
1.1 Tiền lương là gì?
Căn cứ theo Điều 90 Bộ luật Lao động 2019, tiền lương là khoản mà người sử dụng lao động trả cho người lao động theo thỏa thuận, bao gồm:
- Mức lương theo công việc hoặc chức danh;
- Phụ cấp lương;
- Các khoản bổ sung khác
1.2. Phụ cấp lương được hiểu như thế nào?
Theo Thông tư số 10/2020/TT-BLĐTBXH, phụ cấp lương là khoản trả thêm cho người lao động để:
“Bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp của công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động chưa phản ánh hoặc phản ánh chưa đầy đủ.”
Đồng thời, phụ cấp lương cũng có thể gắn với quá trình làm việc và kết quả thực hiện công việc của người lao động.
Tuy nhiên, không phải mọi khoản phụ cấp đều được coi là phụ cấp lương, mà còn phải phân biệt giữa phụ cấp có tính chất tiền lương và phụ cấp không có tính chất tiền lương. Đây là điểm quan trọng để xét có được tính vào tiền lương bồi thường hay không.
2. Quy định riêng về tiền lương, phụ cấp đối với cán bộ, công chức
Không giống như người lao động ký HĐLĐ theo Bộ luật Lao động cán bộ, công chức tiền lương được điều chỉnh bởi Luật Cán bộ, công chức và các văn bản chuyên ngành.
Theo quy định tại Luật Cán bộ, công chức 2008 (sửa đổi 2019) và các văn bản hướng dẫn thi hành, tiền lương của cán bộ, công chức bao gồm:
- Tiền lương theo ngạch, bậc và chức vụ
- Phụ cấp lương (nếu có)
- Các khoản bổ sung khác theo quy định (nếu có)
2.1. Cấu trúc tiền lương của cán bộ, công chức hiện nay
Lương cơ sở:
Là mức nền tảng để tính lương cho cán bộ, công chức.
Hiện nay: Từ ngày 01/7/2024, theo Nghị định 73/2024/NĐ‑CP, mức lương cơ sở chính thức được tăng từ 1.800.000 đồng lên 2.340.000 đồng/tháng
Lương theo hệ số ngạch, bậc:
Căn cứ vào ngạch công chức (chuyên viên, chuyên viên chính, chuyên viên cao cấp…) và số bậc trong ngạch.
Công thức tính: Lương = Lương cơ sở × Hệ số lương
Các khoản phụ cấp
Một số loại phụ cấp phổ biến:
- Phụ cấp chức vụ
- Phụ cấp thâm niên vượt khung
- Phụ cấp công vụ (đối với một số chức danh)
- Phụ cấp khu vực, độc hại, trách nhiệm… (nếu có)
Lưu ý: Không phải tất cả phụ cấp đều được dùng để đóng BHXH hoặc tính các chế độ khác. Việc xác định phụ cấp nào được tính vào tiền lương để hưởng chế độ tai nạn lao động cần dựa vào:
2.2. Quy định tại Nghị định số 34/2012/NĐ-CP
Theo Khoản 1 Điều 4 Nghị định số 34/2012/NĐ-CP ngày 15/4/2012 về chế độ phụ cấp công vụ đối với cán bộ, công chức, viên chức:
“Phụ cấp công vụ được chi trả cùng kỳ lương hàng tháng và không dùng để tính đóng, hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.”
Do đó, đây không phải là khoản phụ cấp gắn với điều kiện làm việc cụ thể của từng cá nhân, mà mang tính chính sách chung cho khu vực hành chính công.
2.3. Quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội 2014
Khoản 1 Điều 89 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) quy định:
“Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội là mức lương, phụ cấp, trợ cấp có tính chất tiền lương theo quy định của pháp luật về lao động, nhưng không bao gồm các khoản phụ cấp có tính chất bù đắp như: phụ cấp công vụ, phụ cấp thâm niên…”
➡ Như vậy, phụ cấp công vụ không được tính vào tiền lương đóng BHXH.
3. Tiền lương làm căn cứ bồi thường tai nạn lao động
Căn cứ theo Điều 38 và Điều 39 Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015, người lao động bị tai nạn mà không do lỗi của họ, có quyền được người sử dụng lao động bồi thường với mức:
- Ít nhất 1,5 tháng tiền lương nếu suy giảm khả năng lao động từ 5% đến 10%;
- Sau đó cứ tăng 1% được cộng thêm 0,4 tháng tiền lương (đối với suy giảm 11–80%);
- Ít nhất 30 tháng tiền lương nếu suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc chết.
Tóm tắt đối chiếu các quy định
| Khoản
phụ cấp |
Tính vào tiền lương đóng BHXH | Tính vào tiền lương bồi thường TNLĐ | Căn cứ pháp lý |
| Phụ cấp
chức vụ |
Có | Có | TT 28/2021/TT-BLĐTBXH |
| Phụ cấp thâm niên nghề | Có | Có | TT 28/2021/TT-BLĐTBXH |
| Phụ cấp
công vụ |
Không | Không | NĐ 34/2012/NĐ-CP; Luật BHXH 2014; TT 28/2021/TT-BLĐTBXH |
4. Kết luận và kiến nghị
Từ các căn cứ pháp lý trên, có thể khẳng định:
Phụ cấp công vụ không được tính vào tiền lương làm căn cứ bồi thường tai nạn lao động đối với công chức.
Khoản này mang tính chính sách chung cho khu vực hành chính công, hỗ trợ tinh thần, không phản ánh trực tiếp mức độ trách nhiệm, hiệu suất công tác, và không mang tính chất tiền lương theo quy định hiện hành.
Trong trường hợp bị tai nạn lao động, công chức sẽ được bồi thường dựa trên mức lương chức vụ, cấp bậc và các khoản phụ cấp liên quan (nếu có). Không được tính khoản phụ cấp công vụ vào để yêu cầu bồi thường.
➡ Để đảm bảo quyền lợi, công chức nên lưu ý về các khoản thực sự được tính vào tiền lương, đồng thời yêu cầu đơn vị sử dụng lao động áp dụng đúng Thông tư 28/2021/TT-BLĐTBXH trong tính toán bồi thường.
Trên đây là bài viết của Luật Dương Gia trả lời thắc mắc về câu hỏi “Phụ cấp công vụ có được tính vào lương để hưởng bồi thường lao động đối với các trường hợp cán bộ công chức bị tai nạn lao động trong quá trình công tác” Trong trường hợp còn đang thắc mắc hoặc cần sử dụng dịch vụ, hãy liên hệ ngay với Luật Dương Gia để được tư vấn nhanh chóng và chính xác nhất.
