Trong thực tiễn hoạt động đầu tư tại Việt Nam, không ít nhà đầu tư nước ngoài vì muốn đơn giản thủ tục, tiết kiệm thời gian hoặc né tránh các quy định về đầu tư có yếu tố nước ngoài đã tìm đến giải pháp nhờ người Việt Nam đứng tên hộ để thành lập và điều hành công ty. Tuy nhiên, đây là giải pháp không được pháp luật Việt Nam thừa nhận, tiềm ẩn rất nhiều rủi ro pháp lý nghiêm trọng cho cả hai bên.
Với nhiều năm kinh nghiệm tư vấn đầu tư và giải quyết tranh chấp doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài, Luật Dương Gia nhận thấy đây là một trong những rủi ro phổ biến nhưng dễ bị đánh giá thấp, dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng về tài sản và quyền lợi cho nhà đầu tư.
CÔNG TY LUẬT TNHH DƯƠNG GIA - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG
Địa chỉ: 141 Diệp Minh Châu, phường Hòa Xuân, thành phố Đà Nẵng
Điện thoại: 0931548999; 02367300899
I. Phân tích rủi ro pháp lý
1. Rủi ro đối với nhà đầu tư nước ngoài
a. Không có tư cách pháp lý đối với công ty và tài sản
Do pháp luật không công nhận việc “đứng tên hộ”, mọi giấy tờ pháp lý về quyền sở hữu công ty đều đứng tên người Việt Nam. Nhà đầu tư không có quyền về vốn, tài sản, hay điều hành doanh nghiệp trên danh nghĩa pháp lý, dẫn đến mất kiểm soát hoàn toàn.
b. Tranh chấp tài sản chung khi ly hôn
Nếu người đứng tên kết hôn, công ty có thể bị coi là tài sản chung của vợ chồng. Trong trường hợp ly hôn hoặc có tranh chấp tài sản, người vợ/chồng của người đứng tên có thể yêu cầu chia tài sản. Nhà đầu tư nước ngoài có thể bị kéo vào tranh chấp dân sự mà không có tư cách sở hữu hợp pháp.
c. Khó khăn trong việc thu hồi tài sản đầu tư
Việc đòi lại tài sản đã đầu tư rất khó khăn nếu người đứng tên không hợp tác. Việc khởi kiện yêu cầu hoàn trả vốn góp gặp trở ngại lớn do thiếu căn cứ pháp lý rõ ràng, đặc biệt nếu công ty thua lỗ, phá sản hoặc tài sản bị tẩu tán.
d. Rủi ro thừa kế
Nếu người đứng tên qua đời, phần vốn góp sẽ trở thành di sản thừa kế và bị phân chia cho những người thừa kế hợp pháp, tạo ra tranh chấp phức tạp với người nhờ đứng tên vốn không được công nhận là chủ sở hữu.
2. Rủi ro đối với người Việt Nam đứng tên hộ
Nếu người đứng tên hộ không am hiểu quy định pháp luật về doanh nghiệp, thuế cũng có thể có những rủi ro sau:
a. Chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật
Người đứng tên sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý toàn diện về mọi hành vi của công ty: nghĩa vụ thuế, các giao dịch kinh tế, sử dụng lao động, thậm chí cả các hành vi vi phạm pháp luật.
b. Nguy cơ bị xử phạt hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự
Nếu doanh nghiệp có hành vi vi phạm pháp luật (ví dụ trốn thuế, buôn lậu, lừa đảo…), người đứng tên có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự dù không hề trực tiếp thực hiện các hành vi đó.
c. Rủi ro về tài sản cá nhân
Người đứng tên có thể phải chịu trách nhiệm thanh toán các khoản nợ hoặc nghĩa vụ tài chính phát sinh từ hoạt động doanh nghiệp, ảnh hưởng đến tài sản cá nhân, kể cả khi họ không hưởng lợi từ vốn đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài.
II. Thực tiễn và giải pháp hạn chế rủi ro
Trên thực tế, có nhiều Nhà đầu tư nước ngoài vẫn chấp nhận rủi ro để nhờ người Việt Nam đứng tên hộ Công ty vì thủ tục pháp lý đơn giản hơn việc đầu tư có vốn nước ngoài. Tuy nhiên, để hạn chế rủi ro, Nhà đầu tư lưu ý những vấn đề sau đây:
Thủ tục cấp giấy chứng nhận đầu tư cho người nước ngoài
1. Ký hợp đồng hợp tác đầu tư có điều khoản ràng buộc
Theo đó, Nhà đầu tư nước ngoài thực hiện việc đầu tư vốn, cá nhân Việt Nam thực hiện việc đứng tên, quản lý, làm việc… thông qua hình thức thành lập pháp nhân 100% vốn sở hữu của Người Việt Nam. Tuy nhiên, ràng buộc các điều khoản về việc vốn đầu tư là của Nhà đầu tư nước ngoài…đưa con số phạt bồi thường lớn nếu người đứng tên hộ vi phạm thoả thuận nhằm mục đích răn đe, hạn chế sự vi phạm.
2. Trực tiếp kiểm soát tài chính, con dấu, hoạt động công ty
Nhà đầu tư nên giữ quyền kiểm soát các yếu tố cốt lõi: tài khoản ngân hàng, con dấu, các hợp đồng kinh tế… để hạn chế tối đa khả năng bị chiếm đoạt, lạm dụng tài sản. Không để người đứng hộ tự quyền quyết định. Tuy nhiên, do Luật Doanh Nghiệp cho Công ty được quyền quản lý con dấu nên việc người đứng tên hộ tự khắc mẫu dấu mới cũng khó kiểm soát.
3. Chia nhỏ vốn đầu tư và quản lý dòng tiền
Góp vốn Điều lệ: khác với Công ty có vốn đầu tư nước ngoài, Công ty Việt Nam không bắt buộc phải góp vốn vào tài khoản ngân hàng mà có thể góp vốn bằng tiền mặt. vì vậy, Nhà đầu tư nước ngoài có thể tự quản lý chi phí, không nên nộp toàn bộ tiền vào tài khoản ngân hàng đề phòng người đứng tên hộ rút, sử dụng. Nên chia thành từng đợt theo tiến độ, kết hợp các điều kiện giải ngân để kiểm soát.
4. Giám sát tài sản và ngăn ngừa hành vi tẩu tán
Do lĩnh vực hoạt động cần đầu tư cơ sở sản xuất, nên về bản chất cơ sở sản xuất thuộc quyền sở hữu của công ty (trong đó bao gồm chủ sở hữu công ty), trường hợp giá trị tài sản lớn, có thể dẫn đến lòng tham của người đứng tên hộ, chuyển nhượng tài sản cho bên thứ ba khi không phát hiện kịp thời và sau đó tiến hành giải thể công ty… lúc đó, buộc phải khởi kiện ra Toà để giải quyết vụ việc. Vì vậy, cần luôn theo sát động thái, quản lý tài sản một cách cẩn trọng.
III. Khuyến nghị từ Luật Dương Gia
Hình thức nhờ người Việt đứng tên hộ là giải pháp rủi ro cao, không có giá trị pháp lý, và tiềm ẩn nhiều hệ quả nghiêm trọng. Luật Dương Gia luôn khuyến nghị các nhà đầu tư nước ngoài nên lựa chọn con đường đầu tư chính thống, tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật về đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, am hiểu sâu sắc các quy định về đầu tư, doanh nghiệp, thuế, lao động, đất đai, Luật Dương Gia cam kết:
- Tư vấn toàn diện về lựa chọn hình thức đầu tư phù hợp
- Soạn thảo hồ sơ, đại diện làm việc với cơ quan nhà nước
- Hỗ trợ thành lập công ty có vốn nước ngoài hợp pháp
- Đồng hành xử lý tranh chấp, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho nhà đầu tư
IV. Lý do bạn nên chọn Luật Dương Gia
– Chuyên môn sâu rộng: Đội ngũ luật sư Luật Dương Gia có kiến thức vững chắc về Luật Đầu Tư, Luật Doanh Nghiệp, Luật Thương mại, Bộ luật Dân sự… các quy định pháp luật liên quan đến giải quyết các tranh chấp kinh doanh thương mại. Chúng tôi đặc biệt hiểu rõ các đặc thù về việc đầu tư tại Việt Nam.
– Kinh nghiệm thực tiễn: Nhiều luật sư của Luật Dương Gia đã tham gia tư vấn, đại diện cho khách hàng trong các vụ án tranh chấp kinh doanh thương mại có yếu tố nước ngoài; đầu tư nước ngoài… một cách đa dạng.
– Hỗ trợ toàn diện: Chúng tôi không chỉ tư vấn pháp lý mà còn tham gia trực tiếp vào các hoạt động thương lượng, hòa giải, soạn thảo văn bản pháp lý, đại diện khách hàng trong tố tụng tại Tòa án.
– Chi phí hợp lý: Luật Dương Gia luôn đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu với các phương án phí linh hoạt, công khai minh bạch, phù hợp với từng loại vụ việc và nhu cầu của khách hàng.
– Tận tâm, chuyên nghiệp: Chúng tôi cam kết đồng hành cùng khách hàng trong suốt quá trình giải quyết tranh chấp, từ tư vấn ban đầu đến khi kết thúc vụ án, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của khách hàng được bảo vệ tối đa.
CÔNG TY LUẬT TNHH DƯƠNG GIA - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG
Địa chỉ: 141 Diệp Minh Châu, phường Hòa Xuân, thành phố Đà Nẵng
Điện thoại: 0931548999; 02367300899
