Trong thực tiễn đời sống, việc cha mẹ mong muốn tặng cho quyền sử dụng đất cho con cái, kể cả con chưa thành niên, là một nhu cầu phổ biến với mục đích ổn định tài sản gia đình, chuyển giao di sản hoặc tạo lập điều kiện phát triển cho con trong tương lai. Tuy nhiên vì giao dịch này liên quan trực tiếp đến bất động sản, nên buộc phải tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật hiện hành. Vậy, pháp luật có cho phép cha mẹ được tặng cho quyền sử dụng đất cho con chưa thành niên hay không?
Để nắm rõ nội dung này, hãy cùng Luật Dương Gia phân tích các quy định pháp lý về năng lực chủ thể, điều kiện thực hiện giao dịch cũng như các vấn đề khác có liên quan thông qua bài viết dưới đây.
Căn cứ pháp lý:
1. Thế nào là người chưa thành niên?
Căn cứ Điều 21 Bộ luật dân sự 2015 quy định về người chưa thành niên như sau:
“Điều 21. Người chưa thành niên
1. Người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi.
2. Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi do người đại diện theo pháp luật của người đó xác lập, thực hiện.
3. Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi.
4. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký và giao dịch dân sự khác theo quy định của luật phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý.”
Theo đó, pháp luật căn cứ vào độ tuổi, người chưa thành niên được phân thành ba nhóm chính để xác định năng lực hành vi dân sự như sau:
– Người dưới 6 tuổi: Không có năng lực hành vi dân sự; mọi giao dịch dân sự phải do người đại diện theo pháp luật thực hiện.
– Người từ đủ 6 tuổi đến dưới 15 tuổi: Có năng lực hành vi dân sự hạn chế; chỉ được thực hiện một số giao dịch dân sự khi có sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật, trừ giao dịch phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi.
– Người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi: Có năng lực hành vi dân sự không đầy đủ; có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự trừ những giao dịch liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký hoặc giao dịch dân sự khác mà pháp luật yêu cầu cần có sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật (Căn cứ khoản 4 Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015).
Như vậy, có thể hiểu rằng “người chưa thành niên” là khái niệm pháp lý dùng để chỉ người dưới 18 tuổi, và tùy theo độ tuổi cụ thể mà pháp luật có những giới hạn nhất định đối với việc xác lập, thực hiện các quyền dân sự, bao gồm quyền sở hữu và định đoạt tài sản như quyền sử dụng đất.
2. Đại diện theo pháp luật của người dưới 18 tuổi trong giao dịch dân sự
Từ cơ sở trên, thấy rằng người chưa thành niên (dưới 18 tuổi) chưa có đầy đủ năng lực hành vi dân sự nên không thể tự mình xác lập và thực hiện một số loại giao dịch, đặc biệt là những giao dịch liên quan đến tài sản có giá trị lớn như bất động sản nên pháp luật đã đặt ra quy định về người đại diện theo pháp luật, họ sẽ thay mặt hoặc hỗ trợ người chưa thành niên tham gia các giao dịch nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của mình, cụ thể theo quy định tại Điều 134 Bộ luật Dân sự 2015:
“Điều 134. Đại diện
1. Đại diện là việc cá nhân, pháp nhân (sau đây gọi chung là người đại diện) nhân danh và vì lợi ích của cá nhân hoặc pháp nhân khác (sau đây gọi chung là người được đại diện) xác lập, thực hiện giao dịch dân sự.
2. Cá nhân, pháp nhân có thể xác lập, thực hiện giao dịch dân sự thông qua người đại diện. Cá nhân không được để người khác đại diện cho mình nếu pháp luật quy định họ phải tự mình xác lập, thực hiện giao dịch đó.
3. Trường hợp pháp luật quy định thì người đại diện phải có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập, thực hiện.”
Tuy nhiên, để xác lập quyền đại diện cần tùy thuộc vào chủ thể là cá nhân hay pháp nhân. Vậy, đối với các trường hợp người chưa thành niên – là cá nhân riêng biệt, cần căn cứ theo quy định về việc đại diện theo pháp luật của cá nhân tại Điều 136 Bộ luật dân sự 2015 để xác định được chủ thể đại diện phù hợp:
“Điều 136. Đại diện theo pháp luật của cá nhân
1. Cha, mẹ đối với con chưa thành niên.
2. Người giám hộ đối với người được giám hộ. Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi là người đại diện theo pháp luật nếu được Tòa án chỉ định.
3. Người do Tòa án chỉ định trong trường hợp không xác định được người đại diện quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.
3. Người do Tòa án chỉ định đối với người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.”
Như vậy, đối với người dưới 18 tuổi, người đại diện theo pháp luật của họ trong giao dịch dân sự là cha mẹ của họ
3. Bố mẹ tặng cho quyền sử dụng đất cho con chưa thành niên được không?
Căn cứ khoản 1 Điều 3 Bộ luật dân sự 2015: Các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự “Mọi cá nhân, pháp nhân đều bình đẳng, không được lấy bất kỳ lý do nào để phân biệt đối xử; được pháp luật bảo hộ như nhau về các quyền nhân thân và tài sản.”.
Đồng thời, căn cứ điểm e, khoản 1 Điều 28 Luật đất đai 2024: “Tổ chức trong nước, cá nhân, cộng đồng dân cư được nhận tặng cho quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này;”
Theo đó thì mọi cá nhân đều bình đẳng, không phân biệt tuổi tác, chỉ cần đáp ứng đủ điều kiện về mặt chủ thể là người Việt Nam, có quốc tịch Việt Nam, có năng lực pháp luật về việc được trở thành chủ sử dụng đất theo hình thức nhận tặng cho thì dù chủ thể là người chưa thành niên cũng không làm ảnh hưởng đến quyền được nhận tặng cho quyền sử dụng đất của mình.
Bên cạnh đó, dù pháp luật không giới hạn số người được nhân danh đại diện nhưng cũng có đặt ra những ràng buộc nhất định tại khoản 3 Điều 141 nhằm bảo vệ tối đa quyền lợi của các bên cũng như phòng tránh trường hợp người đại diện lợi dụng việc là người đại diện để thực hiện những giao dịch xâm phạm tới lợi ích bản thân của người được đại diện và tránh trường hợp người đại diện lợi dụng việc là người đại diện để trục lợi cho bản thân, cụ thể:
“Điều 141. Phạm vi đại diện
…3. Một cá nhân, pháp nhân có thể đại diện cho nhiều cá nhân hoặc pháp nhân khác nhau nhưng không được nhân danh người được đại diện để xác lập, thực hiện giao dịch dân sự với chính mình hoặc với bên thứ ba mà mình cũng là người đại diện của người đó, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.”.
Đồng thời, căn cứ điểm b, khoản 2 Điều 125 Bộ luật dân sự 2015 quy định một số trường hợp giao dịch do người chưa thành niên xác lập sẽ không bị vô hiệu:“Giao dịch dân sự chỉ làm phát sinh quyền hoặc chỉ miễn trừ nghĩa vụ cho người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự với người đã xác lập, thực hiện giao dịch với họ;”
Trên các cơ sở này, dù con chưa thành niên không đủ điều kiện về độ tuổi nhưng phải đảm bảo tối qua quyền lợi hợp pháp của mình theo đúng quy định pháp luật thì hoàn toàn có thể nhận tặng cho quyền sử dụng đất dưới hình thức nhận thông qua người đại diện theo pháp luật nhưng với điều kiện cha mẹ không đồng thời là bên tặng cho vừa là bên đại diện nhận tặng cho.
Do vậy, nếu muốn tặng cho trong trường hợp này, cha mẹ có thể tặng cho ông bà nội, ông bà ngoại hoặc bên thứ ba có liên quan, khi đó những chủ thể này sẽ tặng cho ngược lại cho con chưa thành niên và con được nhận thông qua ba mẹ với tư cách là người đại diện theo pháp luật.
Thực tế, nội dung này đã được Văn phòng Công chứng áp dụng trên các cơ sở pháp lý đã trình bày để xác minh và phản hồi thông qua Công văn../2024/SH ngày 22/10/2024, cụ thể:
“Ngày 19/10/2024, Văn phòng công chứng Sông Hàn thành phố Đà Nẵng có nhận được Công văn số 1019/CNHC-ĐKCGCN “V/v liên quan đến Hợp đồng tặng cho số 5474 ngày 03/10/2024” của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai quận Hải Châu ngày 18/10/2024 liên quan tới việc Công chứng viên Văn phòng công chứng Sông Hàn chứng nhận Văn đồng ý của người đại diện theo pháp luật số 5473 ngày 03/10/2024 và Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất số 5474 ngày 03/10/2024 về việc cha mẹ là ông, bà: Phạm Tấn Kim, Nguyễn Thị Mai tặng cho con là ông: Phạm Tấn Phước là người chưa thành niên, tài sản tặng cho là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất tại thửa đất số: 415, tờ bản đồ số: 18, địa chỉ thửa đất: K192/9 Núi Thành, phường Hòa Cường Bắc, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng.
Sau khi nhận được Công văn trên, Văn phòng công chứng Sông Hàn đã tiến hành kiểm tra hồ sơ công chứng và xin giải đáp những vấn đề được Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai quận Hải Châu nêu ra dựa theo căn cứ pháp lý tại:
– Điểm e, Khoản 1 Điều 28 Luật Đất đai 2024;
– Khoản 1 Điều 3; Khoản 4 Điều 21; điểm b Khoản 2 Điều 125; Khoản 1 Điều 134; Khoản 3 Điều 141 Bộ luật dân sự 2015
Và tiến hành công chứng theo quy định đối với:
1. Văn bản đồng ý của người đại diện theo pháp luật số 5473 ngày 03/10/2024, việc đồng ý cho con được nhận tặng cho là hoàn toàn hợp pháp vì việc đồng ý này góp phần bảo vệ quyền được nhận tặng cho tài sản, bảo vệ lợi ích của người được đại diện theo quy định của pháp luật.
2. Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất số 5474, ngày 03/10/2024, việc giao kết hợp đồng để nhận tặng cho của người chưa thành niên là ông Phạm Tấn Phước hoàn toàn được pháp luật cho phép và đáp ứng được điều kiện là được người đại diện đồng ý cho phép giao kết hợp đồng.
Đồng thời đưa ra kết luận rằng: Việc chứng nhận hai hợp đồng, giao dịch trên của Văn phòng công chứng sông Hàn là đúng pháp luật, không vi phạm điều cấm và việc ông Phạm Tấn Phước nhận tặng cho quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất cũng thuộc trường hợp được phép và không bị vô hiệu theo quy định của pháp luật. Nội dung này góp phần bảo đảm quyền được nhận tặng cho tài sản của người chưa thành niên cũng như bảo vệ quyền của người chưa thành niên.”
4. Dịch vụ Luật sư hỗ trợ thủ tục nhận chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất
Công ty Luật TNHH Dương Gia được cấp phép hoạt động tư vấn pháp luật đến nay là hơn 10 năm. Trong hơn 10 năm qua, chúng tôi đã tư vấn, hỗ trợ, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho hàng ngàn khách hàng trên toàn quốc. Chúng tôi cung cấp dịch vụ hỗ trợ thủ tục nhận chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất bao gồm:
– Tư vấn chi tiết pháp lý:
Cung cấp thông tin đầy đủ, rõ ràng về quy định pháp luật liên quan đến thủ tục chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất.
Giải đáp các thắc mắc phức tạp như: nghĩa vụ thuế, lệ phí trước bạ, điều kiện thực hiện giao dịch, nhằm tránh các rủi ro pháp lý.
– Hỗ trợ chuẩn bị giấy tờ:
Hướng dẫn chi tiết về các tài liệu cần thiết theo quy định pháp luật.
Soạn thảo đầy đủ các loại giấy tờ, văn bản như: hợp đồng tặng cho hoặc chuyển nhượng, đơn đăng ký biến động đất đai, tờ khai thuế, lệ phí trước bạ.
– Đồng hành xuyên suốt quá trình thực hiện thủ tục:
Thay mặt khách hàng làm việc với các cơ quan như Văn phòng Công chứng, Văn phòng Đăng ký đất đai, và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Đại diện khách hàng nộp hồ sơ, xử lý các yêu cầu bổ sung, chỉnh sửa từ cơ quan chức năng.
– Hoàn thành và bàn giao kết quả:
Đảm bảo hồ sơ được xử lý nhanh chóng, chính xác.
Nhận kết quả là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên người nhận chuyển nhượng hoặc tặng cho và bàn giao kết quả tận tay khách hàng.
Quy trình thực hiện dịch vụ :
Bước 1: Tư vấn sơ bộ, báo giá trọn gói, ký kết hợp đồng dịch vụ pháp lý nếu khách hàng đồng ý.
Bước 2: Hướng dẫn khách hàng chuẩn bị các giấy tờ pháp lý cần thiết.
Bước 3: Đặt lịch hẹn, hỗ trợ khách hàng ký hợp đồng chuyển nhượng hoặc tặng cho quyền sử dụng đất.
Bước 4: Đại diện khách hàng thực hiện các thủ tục tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Bước 5: Sửa đổi, bổ sung hồ sơ theo yêu cầu từ cơ quan chức năng (nếu cần).
Bước 6: Nhận kết quả, bàn giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và hoàn tất dịch vụ
Trên đây là toàn bộ những thông tin có liên quan đến vấn đề “Cha mẹ được tặng cho quyền sử dụng đất đối với con chưa thành niên hay không?”.Trường hợp bạn còn đang thắc mắc hoặc muốn sử dụng dịch vụ, liên hệ ngay qua thông tin dưới đây để được tư vấn và hỗ trợ sớm nhất:
CÔNG TY LUẬT TNHHH DƯƠNG GIA - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG
Địa chỉ: 141 Diệp Minh Châu, phường Hòa Xuân, thành phố Đà Nẵng
Điện thoại: 0931548999; 02367300899
